🍌 Waarom Bol.com de nieuwe Hyves is

In 2004 werd Hyves opgericht. Minder dan 4 jaar later, in 2008, hadden 5 miljoen Nederlanders  een account en genereerden zij tezamen 5 miljard pageviews. Heel Nederland zat op Hyves: je kon er zelfs de minister-president krabbelen!

Facebook is ook in 2004 opgericht. Vanaf mei 2008 was de site ook in het Nederlands te raadplegen. Eind 2008 bereikten ze een tipping point en groeide de site met 600.000 nieuwe aanmeldingen wereldwijd per dag. Oftewel een Hyves per week.

Op 16 juli 2011 was Facebook voor het eerst groter dan Hyves. Op 2 december 2013 stopte het social network Hyves.

Bol... bol bol bol

Gelukkig zijn er nog andere Nederlandse succesverhalen. Bol.com bijvoorbeeld. Het werd in 1999 opgericht — overigens initieel niet als charmante Nederlandse start-up, maar als initiatief van het Duitse mediaconcern Bertelsmann AG (BOL is een acroniem van Bertelsmann On-Line) — en in 2012 overgenomen door Ahold.

Bol.com is inmiddels al zo'n 10 jaar de grootste webshop van Nederland. Waarom kiezen consumenten voor ze? Simpel: het is de webwinkel met het grootste assortiment en de laagste prijs*.

*dit is niet (helemaal) waar. Bol.com maakt maar al te graag gebruik van haar #1 positie om klanten een premium te laten betalen.

Natuurlijk zijn er nog andere zaken, denk aan de next-day delivery of Select, maar dat zijn hygiënefactoren. Hét concurrentievoordeel van bol.com is dat zij veruit de grootste en de goedkoopste zijn. En dat vinden veel consumenten fijn. Lekker makkelijk. En andere webshops lukt het niet om die grootsheid en goedkoopheid na te bootsen.

Toch?

Hold my beer

Amazon is in 1994 opgericht. Pas op 10 maart 2020 lanceerde Amazon officieel in Nederland. Daarna is het een beetje stil geworden, maar niet voor lang. Het FD rapporteerde dat consumenten in de laatste drie maanden van 2020 vaak het goedkoopst uit waren bij de Amerikaanse webreus. Duizenden populaire producten zijn 7% tot bijna 18% goedkoper bij Amazon dan bij concurrenten als bol.com en Coolblue.

Wat betreft assortiment is Amazon.nl nu al veel groter: sinds maart verdubbelde het aantal producten naar 200 miljoen. Bol.com verkoopt nu 'slechts' 30 miljoen artikelen. Bijna een schandalig kleine hoeveelheid producten om doorheen te scrollen ;-)

Dit verzwakt de #1 positie van bol.com in het e-commerce landschap. Want je onderscheiden op prijs en hoeveelheid is een zeer beperkte strategie. Er kan er maar één de goedkoopste zijn en er kan er maar één de grootste zijn. En beide is bol.com niet meer. Natuurlijk hebben zij nog het thuisvoordeel, de harten, de accounts en de data van digitaal Nederland, maar dat is een vluchtig voordeel.

Vraag dat maar aan Hyves.

Hyves was de grootste, de beste, de gezelligste. Ze hadden zelfs een dansende banaan! Maar er kwamen betere alternatieven. Met meer vrienden, meer features en foto's. Hetgeen waardoor Hyves zo enorm was gegroeid (een focus op de Nederlandse markt) deed ze uiteindelijk de das om. Mensen hadden blijkbaar ook vrienden en interesses in het buitenland.

Is bol.com de nieuwe Hyves?

Kijken in de glazen bol.com

In 2019 steeg de omzet van bol.com met 30% naar €2,8 miljard. Dat is indrukwekkend. En in 2020/21 doen ze daar een flinke schep bovenop, +70% in Q4 2020, in verband met de extra online verkopen door het coronavirus.

Maar deze mooie cijfers vallen in het niet bij Amazon. In 2019 zette Amazon €280 miljard om. En ook zij profiteren enorm van de 'crisisjaren' 2020-21.

Amazon heeft meer producten en kan lagere prijzen bieden. Zij bieden hun verkopers meer schaal (namelijk wereldwijd) en verkoopkracht en staan dus in een extreem sterke onderhandelingspositie richting diezelfde verkopers. Iets waar hun klanten vervolgens weer van profiteren. Ook biedt Amazon veel meer digitale diensten aan (Prime, Kindle, Amazon Web Services), waardoor hun business model schaalbaarder en winstgevender is. Daarnaast liet Amazon al zien dat ze er niet inzitten voor de pieken op korte termijn (ze maakten in de eerste twintig jaar amper winst) — ze hebben de langste adem en de diepste zakken.

Bol.com daarentegen is onderdeel van Ahold Delhaize. De omzet van bol.com is kleiner dan 5% van de totaalomzet van Ahold Delhaize. Zeker substantieel, maar 95% wordt verdiend met good old fashioned fysieke retail. Daar wordt het geld in verdiend. Digitaal is voor Ahold een side hustle. Eentje waar onevenredig veel tijd, aandacht en pieken in gaan zitten. Ahold kan op de lange termijn niet mee met Amazon.

En zo wordt bol.com verslagen in z'n eigen spelletje. Want er kan er maar één de grootste en de goedkoopste zijn.

Ook een optie: mensen helpen

Maar is dat erg? Dat de ene moloch wordt ingeruild voor de andere?

Niet per se. Want ook voor Amazon geldt uiteindelijk: op prijs of product concurreren is niet duurzaam. Wat dan wel?

In de offline wereld is het bestaansrecht van sommige winkels al jaren, zelfs decennia, dat klanten daar ‘zo goed worden geholpen’. Goede, prettige ervaringen waarin het draait om de klant — waardoor de paar euro prijsverschil met de buurman ineens een stuk minder relevant is.

En tja... goed geholpen word je niet bij Amazon (of bij bol.com).

Ook niet in de meeste andere webwinkels, trouwens. Maar daar komt snel verandering in. Steeds meer gespecialiseerde webwinkels snappen dat zij kennis hebben - van de klant en van de producten - die de Grootsten en Goedkoopsten niet hebben. En dat het niet loont om het e-commerce spel te spelen op de manier zoals de Amazons en bol.coms van de wereld het hebben bedacht.

Hoe wordt e-commerce méér dan een spel van prijs en product? Door expertkennis weer centraal te stellen. Door mensen echt bij de hand te nemen en te helpen. Dát is voor iedereen die een toekomst heeft in e-commerce de toekomst.